Wetgeving voor drones in België, Nederland & Europa

Als je met je drone vliegt, moet je de wetgeving voor drones altijd respecteren. Niet alleen omdat het moet volgens de wet, maar voor je eigen veiligheid en van iedereen. Zo mag je op vele plaatsen niet vliegen, en moet je verschillende regels voor gebruik van het luchtruim in acht nemen. Sinds begin 2021 is er een Europees kader qua droneregelgeving. We zetten alles hier even op een rijtje, vertrekkend vanuit het standpunt van hobbyvluchten met een ‘huis-, tuin- en keukendrone’ die in de “Open Categorie” wil vliegen.

Ontdek de regelgeving op jouw manier:

Tekst hieronder lezenWizard starten >

 

LET OP! We tonen hier nu al de situatie vanaf 01/01/2024, die lichtjes verschilt van de huidige situatie in 2023. Als je volgens deze nieuwe(re) regels vliegt, vlieg je ook nu al correct. Wens je ook nog jouw huidige situatie te kennen, gebruik de “wizard”-knop hierboven.

We updaten deze pagina regelmatig. Link dus naar deze pagina in plaats van stukken te kopiëren, zo heb je altijd de laatste correcte info. Lees deze informatie rustig helemaal door.

Situatie zoals gekend op het moment van schrijven, gebaseerd op de informatie ter beschikking gesteld door het DGLV en de achterliggende wettekst. Hieronder geven we onze interpretatie. Onder geen voorwaarde is deze juridisch bindend. Kijk bij twijfel op de website van de officiële instanties. Mocht je een fout opmerken, graag dit ons signaleren. 

I – één dronewetgeving voor gans Europa uitgelegd

Sinds 2021 geldt een nieuwe, uniforme wetgeving voor drones. Vanaf 1/1/2024 ervaren we de “update” hiervan. Deze regelgeving speelt zich af op Europees niveau. Zo is er steeds minder en minder verwarring bij het oversteken van vele grenzen. De wetgeving geeft je de krijtlijnen om te tonen wat allemaal kan binnen welke grenzen. Alles is dus ’toegelaten’ met gezond verstand, tenzij dus expliciet aan banden gelegd.

 

1) 3 Categorieën: regels van het luchtruim op basis van wat jij wil doen (Ax)

Samengevat: geen onderscheid tussen hobby- en professionele dronepiloten, maar wel op basis van het risico van je vlucht. De laag-risico-vluchten noemen we de “open categorie”, de categorie met bijbehorend vlieggedrag dat we op deze website proberen aan te bevelen. Belangrijk om te noteren in deze open categorie: je mag niét over mensenmassa’s vliegen en je moet je houden aan de no-fly zones en hoogtebeperking. (We leggen dit hieronder nog uit)

 

2) WIE: De UAS-operator: jij als piloot met registratie.

De operator, jij dus, moet geregistreerd zijn als de niet-speelgoed– drone “uitgerust is met een sensor die persoonsgegevens kan opvangen” (lees: een camera heeft).°

Bemerk dus dit: voor louter vliegen met échte speelgoeddrones (vallend onder de heel strikte speelgoedwetgeving, d.i. 2009/48/EG (of -EC)) moet de operator niét geregistreerd zijn. Nogal wiedes, anders moest elk kind een registratie ondergaan. (Wil je kind trouwens met je (‘echte’) drone vliegen, dan moet je ook opletten. Meer op ons forum.) Bv. DJI-drones zijn géén speelgoeddrones, maar volwaardige, échte drones.

 

3) WAT: Verschillende klassen in drone (Cx) met een duidelijk label

Drones worden ingedeeld volgens klassen. Zo moet een nieuwe drone met CE-label, indien gelijk aan of zwaarder dan 250 gram MTOM (MTOW) (of impact van 80J)

  • Een signaal uitsturen. Dat is een signaal met een aantal gegevens zoals het serienummer, de positie, de hoogte en de vliegrichting van de drone, maar ook de positie piloot en de identificatie van de operator meegeeft. (geldend voor C1,C2, C3 en hoger). Je hoorde waarschijnlijk al de naam “Remote ID” of “Directe identificatie op afstand” als termen.
  • Ook uitgerust zijn met een geo-awareness-systeem. Dat wil zeggen dat de drone intelligent genoeg moet zijn om een kaart te lezen en de piloot te waarschuwen als hij in een zone komt waarin hij niet mag vliegen. DJI-piloten kennen dit al.

Op elke nu nieuw geproduceerde drone moet dus een speciaal drone-klasselabel (CE goedgekeurd) staan dat de klasse aanduidt van C0 t.e.m. C4. (een voorbeeldje voor de C1-klasse hiernaast). We noemen dit vaak een “Cx-label”.

 

Heeft je oude drone nog géén correct Cx-dronelabel, dan is jouw drone een “Legacy Drone” (=’niet Cx-conforme drone’), die vanaf nu minder mag dan een gelijkaardige drone mét wel een Cx-label. Naarmate het gewicht van je drone stijgt zal je merken dat de veiligheidsvereisten zwaarder worden. Enkel bij drones onder de 250 gram is er nog enige gelijkenis tussen ‘oude’ en nieuwe C0-gelabelde drones. 

 

II – Hoe werkt deze dronewetgeving?

1) WIE: Je verplichtingen als geregistreerde en gediplomeerde dronepiloot (UAS-operator)

Net zoals met een bromfiets of auto moet jij ook je inschrijving hebben, in dit geval je ‘UAS-operator nummer‘. Dit ‘pilotennummertje’ hang je als “nummerplaat” op elk van je drones. Dit moet om 2 redenen: je engagement tot de privacywetgeving (je vliegt immers rond met een camera) en traceerbaarheid bij ongevallen. Je zal dus als piloot jezelf moeten registreren,

Registreren als UAS-operator

 

In onderstaande tabel kijk je even naar de drone die je gaat besturen. Op basis daarvan kan je aflezen wàt allemaal je verplichtingen zijn als UAS-operator. Ben je onzeker welke lijn voor jou van toepassing is? Onderaan deze pagina hebben we al enkele drones opgelijst in een “vertaaltabelletje” om te kijken onder welk lijntje je drone je valt.   

Scroll links & rechts in deze tabel

✅ = ja, ⛔️ = neen

(* in België)

Zoals je merkt zullen vele UAS-operatoren verplicht een online leren en een online test moeten afleggen in de categorie A1 en/of A3. In België is dit echter gratis.

Online training A1/A3 behalen

 

Ben je een piloot die volgens de wet met zijn (zwaardere) C2-gelabelde drone ook in de A2-categorie wenst te vliegen én je wil dus meer dan puur te vliegen volgens de striktere beperkingen van A3, dan zal je nog enkele extra verplichtingen voor A2 moeten vervullen als toekomstig piloot.

Examen A2 behalen

 

2) WAT: Wat jij met jouw drone màg en niet mag.

Vliegen met je drone voor het plezier (bewust beperken we ons hiertoe), valt aldus in de “open categorie”, waarbinnen je A1, A2 en A3 onderscheidt. (Van dichtbij mensen/gebouwen naar verderaf)

De meest gebruikte zone voor een hobbyist zal de “open categorie A1” zijn, waarin kleine dronetypes C0 en C1 én sommige lichte ‘legacy drones’ mogen vliegen. Daarnaast zullen we vaak nog met de zone A3  geconfronteerd worden, waarbinnen héél veel grotere en/of oudere drones kunnen vallen, als hun piloten maar voldoende afstanden veilig respecteren.

Scroll links & rechts in deze tabel

(* beperkte overvlucht en vergewissen / ** in low-speed modus)

✅ = ja, ⛔️ = neen

  • LET OP: Remote ID:
    • Ook zwaardere legacy drones (vanaf 250 gram) krijgen in 2024 dus de verplichting om identificatie op afstand, Remote ID, uit te zenden maar zijn er dus niet standaard op uitgerust. Na contact met het FOD Mobiliteit (BE) gaven ze daar ook aan dit te bekijken, gezien de weinig voor handen zijnde oplossingen als ‘add-on’ voor deze oudere, zwaardere niet Cx-labeled drones. (bv. DJI Mavic Pro, DJI Air 2, …) 
    • Belangrijk voor drones <250 gram: het is niét omdat je voor het luchtruim (alg.) géén Remote ID hoeft te hebben (bv. C0-gelabelde drone, DJI Tello, DJI Mavic Mini, DJI Mini 2 & DJI Mini 3 (Pro),…), dat men je daarom niet de verplichting wél kàn opleggen voor toegang tot een welbepaalde actieve NFZ (zoals een actieve VLL2). Dit kan (zoals altijd) verschillen van zone tot zone, en van land tot land. Soms ga je dus mogelijk wél Remote ID moeten activeren/hebben.
  • in A3 moet je wel 150m afstand houden van niet-betrokken personen, maar mag je wel bétrokken personen (na voorafgaande goedkeuring) overvliegen.
  • Je mag met je drone nooit vliegen waar noodhulpdiensten actief zijn. Geen ramptoerisme dus bij brand, ontploffing, ongevallen, … (EU 2019/947, Art. UAS.OPEN.060 punt 3)
  • Zoals je merkt zijn nachtvluchten wél toegelaten. (EU 2019/947, Art. UAS.OPEN.060 punt 2.g) in België. Je moét wel constant VLOS behouden, de drone “goed kunnen onderscheiden” én een groen stroboscopisch knipperlicht op je drone hebben.
  • Even herhalen: Met je C2-gelabelde drone, geschikt voor A2, mag je natuurlijk ook in de A3-zone vliegen. Je moet je dan wel aan die regels van de A3-zone houden. Voorbeeld: Stel, je hebt een C2-gelabelde drone, maar je kon je extra verplicht schriftelijk examen voor Open Categorie A2 nog niet afleggen en je hebt wel je Online Theorie Examen A1/A3 al, dan kan je perfect de lucht in met die drone in de Open Categorie A3. – Je vliegt dan wel op 150 meter afstand van alles, maar maakt even mooie beelden.  
  • Hou je géén VLOS zoals dit verplicht is, dan vlieg je met BVLOS en vlieg je niét meer in de hier besproken Open Categorie, maar in de zwaardere Specific Categorie. Idem voor als je over mensenmassa’s zou willen vliegen, dan moet je zelfs in de Certified Categorie vliegen. In beide gevallen moet je andere (extra) vliegbewijzen halen en bezitten om geen strafbare feiten te plegen. En ja, dit wordt gecontroleerd, zowel tijdens als na de vlucht.

Je mag niét zomaar overal vliegen

Algemeen geldt de verplichting op VLOS–vliegen met je drone en met maximale hoogte van 120 meter AGL°.

Dit geeft je geen vrijgeleide: je mag  enkel vliegen waar en wanneer dit toegestaan is, én zeker niét waar noodhulpdiensten actief zijn. Check  steeds Droneguide in België of GoDrone in Nederland voor elke vlucht en hou je ogen open. Vermijd NFZ en bemand verkeer.

Vlieg je in een ander Europees land? Check dan de overeenkomstige nationale NFZ-dronekaart van het land in kwestie. Er is er maar 1 officiële per land die je moét volgen. We maakten een lijstje van het steeds groeiend overzicht van dronekaarten (NFZ) voor de Europese landen. Ook opletten: soms zijn er door “zonering” kleine verschillen tussen landen wat wél en niet mag, zoals dit verschil tussen België en Nederland of Frankrijk bijvoorbeeld.



Uitgelicht: let op met mensenmassa’s

Wil je over een menigte of mensenmassa vliegen, kom je met eender welke drone altijd in de certified categorie terecht en zal je een risico-analyse moeten maken om een goedkeuring te krijgen. Een menigte staat omschreven als een groep mensen die door het aantal mensen niet meer kan uitwijken of wegvluchten. Dat is dus steeds voor interpretatie vatbaar, maar bijvoorbeeld festivals, sportstadions of straatparades lijken daar dus altijd onder te vallen. Wil je over of dichtbij een klein aantal ‘niet-betrokken’ mensen vliegen, dan kan dat vaak. (zie bovenstaande tabellen) Blijf natuurlijk altijd in VLOS en ver weg van elke gevaarlijke no-fly zone zoals een vliegveld e.d.



3) VERTALING: En wat nu in mijn situatie?

Iedereen is benieuwd in welke situatie jij als dronepiloot terechtkomt. (En zo kan je deze tabellen hierboven checken met het juiste perspectief). Voor DJI-drones maakten we al een indeling. We voegen meer en meer drones toe naargelang we de info verzamelen.°°

Samengevat: vanaf 01/01/2024 vliegen alle legacy drones,in open categorie A3. Legacy drones onder de 250 gram hebben van deze aangepaste voorwaarden géén last en blijven in A1, ook in 2024, net zoals hun C0-gelabelde broertjes, mits ze aan alle vereisten voldoen.



 

IV – Bronnen en referenties

 

Tevreden met de info op deze site?

Fijn! Veel droneplezier! Wist je dat je gratis lid kan worden van FDR1 en zo toegang kan krijgen tot extra verborgen & handige informatie?

Kom bij de leukste drone-familie van België!

Meer weten over lid worden

 

° Vliegen met speelgoeddrones (vallend onder de speelgoedwetgeving, d.i. 2009/48/EG (of -EC)) = de operator moet niét geregistreerd zijn. De wettekst zegt het zo: “ (16) Gezien de risico’s voor de persoonlijke levenssfeer en de bescherming van persoonsgegevens moeten exploitanten van onbemande luchtvaartuigen zich registreren als zij een onbemand luchtvaartuig exploiteren dat is uitgerust met een sensor die persoonsgegevens kan opvangen. Dit geldt echter niet voor onbemande luchtvaartuigen die worden beschouwd als speelgoed in de zin van Richtlijn 2009/48/EG van het Europees Parlement en de Raad” – Voor zover wij konden nagaan, valt de DJI Tello niét onder deze richtlijn. De leeftijdgrens op dit product is immer +14 jaar, een indicatie dat dit niét meer als speelgoed gezien wordt.